Bakkerijmuseum Hattem

Zaterdag 8 november was het zover, de bakblog ‘meeting’ die Mannin van baksels.net en Judith georganiseerd hadden voor een stel gezellige bakbloggers. We gingen met elkaar naar het Bakkerijmuseum Hattem, wat voor mij slechts 20 minuten rijden was. Toeval was ook dat een bezoek aan dit museum al tijden op mijn lijstje stond, maar ik nooit voldoende mensen op de been kon krijgen die met mij een workshop wilden volgen.

We mochten vooraf aan de workshop eerst een heerlijk kopje thee/koffie drinken in hun kleine zit gedeelte wat erg sfeervol was ingericht. Met een oude weegschaal, oude kassa en allerlei mooi grote koektrommels kon je er prima vertoeven. Het was een drukke zaterdag voor het museum, zo vertelde Diana onze gastvrouw, want op minder drukke dagen wordt de thee gesesrveerd in Engels servies. Met een versgebakken speculaasje maakten we kennis met elkaar. Natuurlijk kende ik alle blogs en had ik met een aantal al eens gekletst via twitter of facebook, maar alleen Hazel had ik al eens eerder ontmoet op de boekpresentatie van Robèrt van Beckhoven.

het koffie gedeelte

De geschiedenis

Voor we aan de speculaas workshop begonnen, kregen we van Diana aan de hand van een grote speculaasplank de geschiedenis van het speculaaskoekje te horen. Zo stamt Speculaas al uit de tijd van de Germanen en werd het uiteindelijk gebruikt om te offeren aan de Goden. In die tijd was er natuurlijk niet zoiets als Piets weerbericht en was het maar de vraag wat voor weer het zou zijn en of de goden hen gezind waren. In eerste instantie werd er voor het offeren dieren gebruikt, maar  uiteindelijk werd het ook ’toegestaan’ om brood en banket te offeren. 

Wist je trouwens dat de speculaaspop de naam koekvrijer heeft gekregen omdat hij vaak op vrijmarkten werd verkocht om symbool te staan voor een huwelijksaanzoek? Op de vrijmarkten (vaak op dinsdag) werden de speculaaspoppen door bakkers verkocht. Op die manier konden jongens deze aan de dame waar hun oog op gevallen was kon geven. Met dit gebaar liet de jongen zien dat hij in deze dame zijn huwelijkspartner zag. Uit beleefdheid werd de jongen dan uitgenodigd voor de thee nadat zij op zondag naar de kerk waren  geweest. Zag de dame dit direct al niet zitten? Dan kreeg hij een taaitaaiman terug en kon hij aftaaien. Kon hij op zondag wel komen? Dan was het spannend. De moeder van de eventuele bruid had namelijk het laatste woord in dit hele verhaal. Wanneer de moeder het hoofd afbrak en dit aan de jongen gaf, dan was de kop eraf en kon het huwelijk worden voorbereid. Werden de benen van de pop afgebroken en kreeg de jongen deze? Dan mocht hij letterlijk de benen nemen en was het huwelijk van de baan. Het hele ritueel ging dan weer van voor af aan met een andere dame.

Ook werd met het koekje door de bakkers laten zien hoe zij in relatie met de koning stonden. Zo zie je hieronder de koning afgebeeld met een hond. De bakker die deze plank gebruikte was dan ook ‘zo trouw als een hond’ naar de koning. 

Grote plank, trouw als een hond aan de koning

Speculaas bakken

Na de uitleg gingen we eerst aan de slag met het maken van de speculaas koeken. Het deeg voor speculaas kun je het best een paar uur van te voren maken zodat alle specerijen goed doorgetrokken zijn. Na de vorm lichtjes besprenkeld te hebben (als een sneeuwstorm!) was het tijd om het deeg in de vorm te drukken, daarna af te snijden met wat visdraad en met een onwijs harde klap uit de vorm te halen. Daarna mochten we ze versieren met wat amandelen en greinsuiker. Dit gebeurde vroeger niet, maar is extra leuk om wat details te maken. Mijn koeken (met alleen amandelen gedecoreerd) schenen ook nog eens historisch bijna te kloppen. 

Met een lichtelijk schuldgevoel liep ik na het maken van de poppen de keuken uit. We mochten namelijk koffie gaan drinken terwijl de gastvrouw onze poppen in de oven schoof en de werkbank weer netjes maakte. Met een kopje koffie en een heerlijk stuk versgebakken gevuld speculaas kletsten we als groep nog verder over van alles (al waren we ook aandachtig aan het proeven van de koek).

speculaas

deeg delen     speculaas hart

Daarna was het tijd voor het gevulde speculaas hart. Dit wordt met hetzelfde deeg gemaakt, maar door de dikkere laag wordt dit niet krokant zoals het koekje. Het gekoelde deeg werd weer verdeeld. Met een kleine springvorm in de aanslag maakten we allemaal een mooi hart met een vulling van amandelspijs. Wederom gedecoreerd met amandelen (of greinsuiker), bestrijken met ei en bakken maar! In de tijd dat het hart gebakken werd hebben wij een mooi rondje door het museum kunnen maken. Erg mooi om te zien allemaal! Van kniepertjes ijzers tot chocolade mallen, je kunt er vanalles over de historie van het bakken bekijken. Zeker een aanrader! Leuk detail is dat we via de kelder van het ene gebouw zo onder de straat door gingen naar het tweede gebouw. 

groepsfoto - Hazel Gastvrouw Diana Myrthe Helen Nadine Mannin Ramona Judith TessaDe gezellige bakbloggers v.l.n.r.: Hazel (Cookiecottage), Diana de gastvrouw (met het mooie schort!), Myrthe (Kleinstukjedan), Helen, Nadine (NadineBakes), Mannin (Baksels), Ramona (Dutchiebaking), Judith (JudithsCakes), Tessa (PaTESSerie.nl)

Een workshop in het Bakkerij museum duurt ongeveer 3 uur en kost 25 euro p.p. Wij als bakbloggers liepen natuurlijk gigantisch uit door al ons gekletst. De vrijwilligers in het museum waren erg vriendelijk, behulpzaam en stonden voor alle  vragen die je maar kunt hebben over speculaas en het bakkersvak klaar. Een echte aanrader om met een groepje (of aanschuiven bij een workshop) te gaan doen! Je krijgt natuurlijk je eindresultaat mee naar huis (twee speculaaspoppen en een gevuld speculaas hart). Ook krijg je een tas vol informatie, het recept wat het museum gebruikt en heerlijke speculaaskruiden. 

eind resultaat

Print Friendly, PDF & Email
5 Responses to “Bakkerijmuseum Hattem”
  1. Judith says:
    • HandmadeHelen says:
  2. Mannin says:
  3. jacco says:
  4. HandmadeHelen says:

Leave a Reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.